De politie vreest dat de rellen nog ‘dagen of weken’ gaan duren
In veel plaatsen en steden was het klokslag negen uur ’s avonds, bij het ingaan van de avondklok, muisstil op straat. In Amsterdam, Enschede, Eindhoven en in zeker zeven andere gemeenten was dat wel even anders. Daar gingen demonstranten tegen de avondklok – na oproepen via sociale media – de straat op. Dat resulteerde in gewelddadige rellen. De politie vreest dat deze rellen een voorbode zijn van de komende ‘dagen of weken’.
Gewelddadige relschoppers
Toen de avondklok zaterdagavond voor het eerst inging, was het meteen raak op Urk. Daar gingen tientallen mensen de straat op uit protest tegen de nieuwste coronamaatregel. De relschoppers brandden daarbij zelfs de GGD-teststraat af. Geïnspireerd door dit zinloze geweld gingen zondagavond ook andere ‘demonstranten’ de straat op in zeker tien gemeenten, waaronder Eindhoven, Enschede, Den Haag, Venlo en Apeldoorn. Ze staken vuurwerk af en maakten brandjes, gooiden fietsen op straat, sloegen ruiten in, plunderden winkels en vielen politieagenten aan met stenen en messen. In Enschede hebben de relschoppers het Medisch Spectrum Twente bekogeld, zegt het ziekenhuis. Zij probeerden aan het eind van de avond de ruiten in te gooien, maar dit is niet gelukt.
Ongekend geweld
Dit soort geweld is ongekend. Volgens hoofdbestuurder Koen Simmers van de Nederlandse Politiebond hebben we dat al zeker veertig jaar niet gezien. “Dan moet je echt denken aan de Krakersrellen”, zegt hij tegen Nieuwsuur. “En in Eindhoven is het zo gek geworden dat ME’ers gewoon met messen werden bekogeld en aangevallen. Dat gaat helemaal nergens meer over.” Gelukkig was de politie goed voorbereid op deze ongeregeldheden. “Er was veel informatie en daarom zag je natuurlijk ook dat er zoveel ME op de been was in Amsterdam en Eindhoven.”
Maatregelen respecteren
Eenmalig waren deze rellen niet, vreest de politiebond. “Ik hoop wel dat het eenmalig was, maar ik ben bang dat het een voorbode is geweest voor de komende dagen en weken”, zegt Simmers. “Maar ik hoop dat dat niet nodig is”, voegt hij daar aan toe. De politieman roept iedereen dan ook op om zich aan de maatregelen te houden. “Ik vraag aan de samenleving – het overgrote deel houdt zich eraan – om de maatregelen te respecteren. Het is niet voor niets. Val de politie niet aan. Wij kunnen er ook niets aan doen dat deze regels er zijn. Het is niet normaal dat je politiemensen met dodelijke wapens aanvalt.”
‘Hoort niet in Nederland’
Burgemeesters hebben – net als politici en Nederlandse inwoners – geschokt gereageerd op de gewelddadige rellen. Zo noemt burgemeester Theo Weterings van Tilburg het ‘volstrekt verwerpelijk’ wat zondagavond in zijn stad, maar ook in Breda en Oosterhout, is gebeurd. “Winkels van ondernemers die het al zo moeilijk hebben in deze tijd zijn vernield. Het bekogelen met vuurwerk en stenen is ongehoord.” Daar sluit burgemeester John Jorritsma van Eindhoven zich volledig bij aan. Volgens hem kwamen de ‘demonstranten’ niet om te demonstreren, maar gewoon om te ‘matten’. Hij heeft dan ook geen goed woord voor ze over. “Ik weet niet of ze de titel mens mogen krijgen. Ze spreken over vrijheid en dictatuur maar ondertussen slopen ze wel hier de winkels en het station, steken ze auto’s in brand en staan ze agenten naar het leven. Ik weet niet wat voor types dit zijn, maar ze horen niet in Nederland.”
Veiligheidsberaad
Vandaag komt het Veiligheidsberaad bijeen om het over de ongeregeldheden van afgelopen weekend te hebben. De 25 burgemeesters die voorzitter zijn van een veiligheidsregio bespreken dan hoe het gaat met de handhaving van de avondklok. Zo hoopt Hubert Bruls, voorzitter van het beraad en burgemeester van Nijmegen, meer duidelijkheid te kunnen krijgen over wie er precies naar de verboden demonstraties gingen. “Er komen bepaalde types op af en er breken vervolgens ongeregeldheden uit. Het is zaak dat we dat goed analyseren”, zegt Bruls’ woordvoerster. “Bij het analyseren van wat er mis ging dit weekend hoort ook dat we kijken of er extra, aanvullende maatregelen nodig zijn en of bijvoorbeeld het noodbevel in Tilburg en Almelo heeft gewerkt.”