De uitgestelde operaties zorgen voor grote gezondheidsschade
Door de coronacrisis nam de druk op de zorg enorm toe, waardoor veel operaties werden uitgesteld. In de eerste twee coronajaren zijn hierdoor zo’n 320.000 gezonde levensjaren verloren gegaan. Dat heeft het RIVM berekend op basis van data van ziekenhuizen. Volgens het instituut is de kans klein dat dit gezondheidsverlies nog te herstellen is.
Minder operaties
Operaties hebben als doel de gezondheid van mensen te verbeteren, waardoor zij gezonde levensjaren winnen. Op basis van voorgaande jaren verwachtte het RIVM dat er in 2020 en 2021 in totaal zo’n 1,6 miljoen planbare operaties uitgevoerd zouden worden. Dit zijn operaties die medisch gezien langer dan een maand kunnen wachten zonder gevolgen voor de behandeling. Denk bijvoorbeeld aan staaroperaties en ingrepen aan heupen en knieën. Deze ingrepen zouden in totaal voor zo’n 1,8 miljoen gezonde levensjaren voor de patiënten zorgen.
In de eerste twee coronajaren werden veel planbare operaties uitgesteld om zo de druk op de zorg iets te verlichten. Volgens het RIVM zijn er vanwege de pandemie in totaal zo’n 305.000 minder operaties uitgevoerd, wat neerkomt op 320.000 gezonde levensjaren.
Kwaliteit van leven verloren
“Heel veel mensen hebben een stukje kwaliteit van leven verloren”, legt hoofdonderzoeker Ardine de Wit van het RIVM uit aan RTL Nieuws. “Een uitgestelde operatie kan betekenen dat je een langere periode in niet optimale gezondheid doorbrengt. Als je wacht op een operatie, is je gezondheid minder goed dan wanneer je geopereerd zou zijn. Alles bij elkaar opgeteld komen we op deze schatting uit.” Ze vertelt dat het verlies van 320.000 gezonde levensjaren niet gelijkstaat aan het aantal patiënten dat moest wachten om geopereerd te worden. “Het gaat in totaal om veel meer patiënten. We kunnen alleen niet exact zeggen hoeveel. Bij elkaar hebben honderdduizenden mensen te maken gekregen met uitstel of zelfs afstel van operaties.” Het RIVM had niet verwacht dat het uitstellen van planbare operaties tot zoveel gezondheidsschade zou zorgen. “Het blijkt toch een hoger getal te zijn”, vertelt De Wit eerlijk.
Niet te herstellen
Het is dan ook duidelijk dat er een behoorlijke inhaalslag nodig is in de zorg. Maar gaat dit de verloren gezonde levensjaren herstellen? “Het kan misschien nog een klein beetje worden ingehaald als we de komende tijd inhaalzorg doen, maar we denken dat het grotendeels weg is”, stelt De Wit. “Er komen namelijk telkens nieuwe patiënten bij die ook weer op de wachtlijst belanden, dus we kunnen de achterstand eigenlijk niet meer inlopen.”
Volgende crisis
In het rapport doet het RIVM ook aanbevelingen voor een volgende crisis. Het instituut adviseert minister Kuipers van Volksgezondheid om te kijken hoe er voorkomen kan worden dat er bij een volgende coronacrisis opnieuw operaties moeten worden uitgesteld. Oplossingen hiervoor zijn onder meer duidelijke afspraken met privéklinieken in Nederland of met buitenlandse ziekenhuizen voor het overnemen van operaties.
Lees ook: Ziekenhuizen niet gewaarschuwd voor impact coronacrisis
Bron: NOS, RTL Nieuws, NU.nl | Beeld: Unsplash, National Cancer Institute