En onder de stapel foto’s, plat tegen de bodem van de doos, lag een dagboek van gebarsten leer. Miriams vingers trilden toen ze het optilde. De kaft was zacht door slijtage, de pagina’s vergeeld en broos. Toen ze het opensloeg, lag haar vaders krampachtige handschrift uitgespreid over de regels, zo hard gedrukt dat de inkt hier en daar was doorgelopen.
De woorden bovenaan de pagina deden haar maag overgeven: Zij bepaalt wat ik eet, wat ik draag, wanneer ik mag spreken. Ze zuigt elke kamer leeg die ze binnenkomt. Zelfs als volwassen man ontkom ik niet aan haar stem. Mam heeft zichzelf in mij gekerfd en ik weet niet hoe ik zonder haar schaduw moet leven.