Kees van der Spek vertelt over zijn fascinatie voor oplichters

‘Je hoeft niet heel dom te zijn om te worden opgelicht’

Kees van der Spek pakt al jaren oplichters, afpersers en fraudeurs aan. Voor zijn grootste succes, de ontmaskering van Joran van der Sloot, kreeg hij samen met Peter R. de Vries een Emmy. In de nieuwste Nieuwe Revu vertelt Kees uitgebreid over zijn carrière en zijn samenwerking met Peter.

Eerste artikel

Kees’ carrière begon bij de kabelkrant in Alkmaar. Hij werkte aan een verhaal over orgaanhandel en belde uiteindelijk de Nieuwe Revu om het ook daarin te laten publiceren. “Dat werd mijn eerste artikel. Maar er stond boven ‘door Lizette Dalebout’, en daaronder heel klein: ‘met medewerking van… ‘ […] Ik stond echt zo heel klein onderin. Kreeg ik 500 gulden. Wist je trouwens wie toen mijn chef-nieuwsdienst was bij de kabelkrant? Caroline van der Plas! Ken ik al 33 jaar. Ik mag haar wel. Ik ben het politiek niet echt met haar eens, maar ik vind haar wel gewoon lekker recht voor z’n raap.”

Fascinatie voor oplichtingszaken

Na de baan bij de kabelkrant werd hij de rechterhand van Peter R. de Vries. Inmiddels houdt hij zich vooral bezig met oplichters, in zijn programma Kees van der Spek: oplichters aangepakt. Hij is gefascineerd door die vorm van criminaliteit. “Er zitten twee bijzondere aspecten aan oplichting. Ten eerste, de politie doet er bijna nooit wat mee, dus de slachtoffers staan echt in de kou. Je hebt het geld immers vaak gewoon zelf gegeven. Omdat er vaak sprake is van wanprestatie krijg je hooguit een civiele zaak, en een civiele uitspraak, daar gebeurt vaak niet zoveel mee. Dan zegt zo’n dader gewoon: “Ik ga het ooit nog wel een keer terugbetalen.” Of: “Ik ben failliet.” Dus oplichting is iets wat heel veel mensen overkomt en waar eigenlijk weinig mee gebeurt, en wat heel erg tot de verbeelding spreekt. Je hoeft niet heel dom te zijn om te worden opgelicht. En door de opkomst van het internet neemt het een gigantische vlucht. Internetoplichting is heel groot. Het is absurd hoeveel er wordt opgelicht met cybercrime, hacken en noem maar op. Dus dat fascineert me wel. Het zijn gewone mensen die iets ergs overkomt en die eigenlijk nergens kunnen aankloppen. Dus ik kan ze dan toch een beetje helpen.”

Verdwijning van Natalee Holloway

Samen met Peter R. de Vries kreeg hij in 2008 een Emmy Award. Hun reportage over Joran van der Sloot en zijn betrokkenheid bij de verdwijning van Natalee Holloway werd door 7 miljoen mensen bekeken. Toch is de verdwijning niet opgelost en werd Joran er niet voor veroordeeld. Het zit Kees niet dwars. “Ik vind dat het wél is opgelost. Die bekentenis bij ons was zeer authentiek. Joran heeft een heel slim spel gespeeld. Nadat de politie ontdekte dat hij had gelogen over dat ie Natalee die nacht had afgezet bij het hotel, is ie daarmee geconfronteerd en sindsdien heeft hij zijn mond gehouden. […] In 2008 hadden wij de eerste uitzending over Natalee, dus drie jaar later biecht hij in de beslotenheid van onze auto iets op aan een vriend, wat echt perfect overeenkwam met de verdenkingen die er waren. Want hij was 17, zij was stomdronken en had al coke gesnoven vanaf 10 uur ’s ochtends. […] Er is eigenlijk maar één verklaring. Een jochie van 17, meisje raakt buiten westen… Hij heeft dus eigenlijk precies verteld wat iedereen al dacht. Zij begon opeens te trillen en te schudden en hij denkt: fuck, wat moet ik hiermee?” Op de vraag of Joran Natalee daadwerkelijk heeft gedood, antwoordt hij kort: “Waarom zou ie? Er is totaal geen motief. Totaal niet.”