Je agenda meteen volplannen is geen goed idee
Stapje voor stapje gaan we steeds meer terug naar ‘normaal’. Inmiddels mogen we weer op het terras zitten, naar de sportschool en zijn uitjes als dierentuinen en pretparken weer mogelijk. Hoewel dit ontzettend fijn is, ligt er ook een risico op de loer: je kunt namelijk snel overprikkeld raken. Wij vertellen je hoe je dit voorkomt.
Sneller uitgeput
Lange tijd waren we enorm beperkt in onze vrijheid, vanwege de strenge coronamaatregelen. Nu de cijfers dalen en er steeds minder besmettingen en ziekenhuisopnames zijn, worden de maatregelen ook steeds verder versoepeld. Het is dan ook erg verleidelijk om een heel weekend vol te plannen met sociale afspraken, terrasbezoekjes en andere uitjes. Snappen we! Toch is het verstandig om niet meteen ieder vrij uurtje iets leuks te gaan doen. Je zult namelijk merken dat je nu veel sneller uitgeput bent dan voor de coronacrisis. En dat is goed te verklaren. “Je brein is al die prikkels niet meer gewend. Dat moet je weer leren filteren”, zegt neurowetenschapper Ayca Szapora.
Omgeving filteren
Je hebt het zelf niet in de gaten, maar je brein filtert je omgeving continu. Op die manier kun jij je beter focussen. “Als we in een stille woonkamer een gesprek voeren, is er nauwelijks achtergrondgeluid om te filteren. Je kunt dan goed luisteren naar de ander. Stel je hebt ditzelfde gesprek bij een concert aan de bar. Dan kost het veel meer moeite en energie om alles om je heen te onderdrukken”, legt Szapora uit. Ondertussen is ons brein het niet meer gewend om zoveel prikkels te verwerken. De kans dat je overprikkeld raakt ligt dan ook op de loer. “We zijn gewend geraakt aan minimale prikkels om ons heen. Er is minimaal sociaal contact en als dat er is, is het veel rustiger omdat je met weinig mensen bent.” Wanneer je nu uit je rustige, veilige omgeving komt en ineens in de drukte van een vol terras of (test)evenement beland, komen de prikkels veel harder binnen. Het gevolg: je bent sneller verzadigd en dus uitgeput.
Signaleren kun je leren
We moeten onszelf als het ware opnieuw leren om al deze prikkels te filteren en verwerken – en dat kost tijd. “Ga absoluut naar buiten als het kan, en zodra er weer concerten worden gegeven, moet je vooral lekker gaan. Signaleer wel tijdig wanneer het te veel wordt voor je”, luidt het advies van de neurowetenschapper. Je vraagt je misschien af hoe je weet dat het teveel voor je wordt. Nou, dat signaleren kun je gewoon leren. Door het te doen. “Stel je bent bij een concert en voelt na een half uur dat je echt kapot bent, niets meer hoort en zelfs het licht van je telefoonscherm te fel is, dan weet je dat je rust nodig hebt. Raak dan niet gefrustreerd, maar neem even een rust moment. Leer hier weer van dat je de volgende keer na een half uur even rust pakt voordat je je zo vermoeid voelt”, aldus Szapora.
Herstelmomenten nemen
Volgens de wetenschapper is rust pakken de belangrijkste tip. Dan kun je het verwerken van de prikkels langzamerhand weer opbouwen. “Natuurlijk is dat niet altijd mogelijk. Je kan niet bij een concert na één nummer zeggen: ‘nu even niet’. Wat je wel kunt doen, is jezelf even uit de situatie halen.” Ga even naar het toilet en neem een moment rust door je ogen te sluiten, zo verminder je de visuele prikkels. Zo’n herstelmoment is belangrijk voor en na sociale momenten. Szapora legt uit dat je tijdens een activiteit niet verneemt hoe vermoeiend het is of dat je overprikkeld raakt, omdat het plezier dan de overhand heeft. Daarna slaat de vermoeidheid pas toe. “Houd er rekening mee dat dit gaat gebeuren. Het liefst plan je niet heel je agenda vol met dingen zodra het weer kan. Maar neem bijvoorbeeld twee rustdagen na een concert of festival. In het begin heb je dat echt nodig.”
Kort lontje
Hoe graag we ook willen dat alles weer ‘normaal’ is, we zullen moeten accepteren dat alles niet meteen weer zo is al dat we gewend waren. “Accepteer dat het nu even anders is. Vermoeid raken hoort juist bij goed functionerende hersenen. En onthoud dat vrijwel iedereen hier last van zal hebben”, zegt de neurowetenschapper hierover. Daarnaast is het goed mogelijk dat je een korter lontje hebt na een dagje socializen. Gelukkig is dit heel normaal, volgens Szapora. En het beste nieuws: overprikkelend gaat vanzelf weer weg, als je brein weer gewend is aan ‘het oude normaal’. Voor nu kun je maar beter voorbereid zijn op je lichamelijke reactie, zodat je voorkomt dat je overprikkeld raakt.
Lees ook: Zoveel dagen na vaccinatie ben je beschermd tegen het coronavirus
Bron: Womans Health | Beeld: Pexels