Hij heeft destijds heel wat teweeggebracht in de politiek
Vandaag is het twintig jaar geleden dat Pim Fortuyn in Hilversum werd doodgeschoten. Hij zorgde tijdens zijn politieke carrière voor de nodige ophef en over zijn dood wordt nog altijd veel gesproken. Wat is er sinds die tijd eigenlijk veranderd?
Opvallende standpunten
Pim Fortuyn was een politicus die bij het publiek veel emotie opriep. Hij uitte als een van de weinigen kritiek op de multiculturele samenleving en had duidelijke standpunten over immigratie. Ondanks dat zijn punten tegen de stroom ingingen, sprak hij er een breed publiek mee aan. “Fortuyn sprake een groot deel van de samenleving aan dat nooit in de politiek was geïnteresseerd. Dat is belangrijk, want een groot deel had geen enkel vertrouwen in de politiek. Fortuyn wist weer wat geloof terug te brengen. Hij zorgde voor opschudding”, aldus promovendus Leonard Ornstein (die op dit moment aan een biografie over Fortuyn werkt).
Kort politiek succes
Het jaar 2002 zou belangrijk worden voor Fortuyn. Nederland had toen net twee ‘paarse’ kabinetten gehad (PvdA, VVD en D66), onder leiding van Wim Kok. Fortuyn was een jaar eerder partijleider van Leefbaar Nederland geworden, maar werd daaruit gezet omdat hij kritiek had op de islam en artikel 1 van de Grondwet. Hij richtte in februari 2022 zijn eigen partij op: Lijst Pim Fortuyn (LPF). Daarnaast was hij lijsttrekker van Leefbaar Rotterdam, dat in maart 2002 de gemeenteraadsverkiezingen won. Fortuyns succes was echter van korte duur: hij werd op 6 mei 2002 door Volkert van der Graaf doodgeschoten in Hilversum. LPF bleef nog tot 2007 bestaan, maar zou niet meer zo succesvol worden als het onder Fortuyns leiding was.
Persoonlijke politiek
Fortuyn viel tijdens zijn gehele politieke loopbaan behoorlijk op, omdat hij dingen anders deed dan anderen. Hij zorgde ervoor dat politiek persoonlijk werd. Dat zien we nog altijd terug in de huidige politiek: ook nu nog vertellen politici vaak persoonlijke verhalen om een punt te maken. Fortuyn wilde daarmee zorgen voor een verandering in de gevestigde orde. Hij debatteerde met een harde toon en zorgde regelmatig voor conflicten. Vooral zijn uitspraken over het beperken van het aantal asielzoekers en het terugdringen van de multiculturele samenleving werden hem niet altijd in dank afgenomen.
Meningen verschillen
We zijn inmiddels dus twintig jaar verder. Wat is er op politiek gebied veranderd? Politici zeggen nu eerder wat ze denken, aldus Joost van Spanje (hoogleraar politicologie aan de University of London). Toch denkt hij niet dat Fortuyns wens om alles te veranderen is uitgekomen. “Fortuyn hoopte op een frisse wind. Dat niet steeds dezelfde partijen in dezelfde achterkamertjes met elkaar overleggen. Daar is bar weinig van terechtgekomen. Je ziet nog steeds dezelfde partijen die de dienst uitmaken. De PVV is erbij gekomen, maar die partij wordt geïsoleerd.” Ornstein ziet het wat minder somber in: “Er is sinds Fortuyns dood veel beweging in het politieke landschap. Hij maakte de politiek veel persoonlijker. Je ziet nu heel veel kleine partijen. Fortuyn is het vertrekpunt van die versplintering.”
Lees ook: Feyenoord staat voor het eerst in twintig jaar in de Europese finale
Bron: NU.nl | Beeld: Wikimedia Commons – Beeld Pim Fortuyn, korte hoogstraat, Rotterdam. Gemaakt door Corry Ammerlaan – M. M. Minderhoud – CC BY-SA 3.0