Omdat blijven liggen vaak heel verleidelijk is
Het is december en dit betekent dat de dagen niet alleen kouder, maar ook korter worden. Op 21 december is de zogenoemde ‘kortste dag’ waarop het maar 7 uur en 43 minuten licht zal zijn (tussen 08:46 en 16:29). Voor veel mensen betekent dit dat de wekker afgaat als het buiten nog donker is. En dat maakt het vaak net iets lastiger om op te staan. Hoe komt dat precies en hoe zorg je dat je toch op tijd je bed uit komt?
Problemen met opstaan
De wekker gaat af. Maar wanneer je je ogen opendoet, lijkt het alsof het nog lang geen tijd is om op te staan. Het is buiten hartstikke donker en je lichaam lijkt er totaal niets voor te voelen om je warme nest nu al te verlaten. Wanneer je je dan eindelijk uit bed hebt gesleept, heb je eerst een dubbele dosis cafeïne nodig om je ogen open te krijgen en je uiteindelijk klaar te maken voor de dag. Maar waarom gaat dit in de winter, wanneer het buiten tot bijna 9 uur nog donker is, zoveel moeizamer? En hoe kun je het proces van opstaan iets gemakkelijker maken voor jezelf in deze tijd?
Biologische klok
Je lichaam werkt op een biologische klok. Dit wordt het circadiaans ritme genoemd. Deze biologische klok is verantwoordelijk voor veel van de processen die in een dag van 24 uur voorbij komen. Zo ook het slaap-/waakpatroon. Een belangrijk onderdeel voor het ’tikken’ van deze biologische klok, is daglicht. Wanneer wij slapen of wakker zijn, wordt veelal bepaald door of het buiten licht of donker is. Wanneer het donker wordt, gaat een klier in je lichaam melatonine afgeven. Dit is een hormoon dat zorgt voor gevoelens van slaperigheid. Zolang er een gebrek aan daglicht bestaat, zal melatonine aangemaakt blijven worden en blijf je dus slaperig. Hierdoor wil je in de winter (wanneer het in de ochtend nog donker is) veel langer in je bed blijven liggen. Tenzij je onderstaande tips volgt.
Tips voor opstaan
De meest effectieve tip is het binnenlaten van daglicht in de slaapkamer. Dit kan door middel van het open laten van de gordijnen (alleen als je niet voor 9 uur op hoeft te staan). Of door een lamp te gebruiken die daglicht imiteert. Op die manier kun je je lichaam voor de gek houden en de productie van het slaapmiddeltje genaamd melatonine stopzetten. Dit zal ervoor zorgen dat je weer iets meer dat frisse ochtendgevoel krijgt dat je herkent van de zomer.
Een andere mogelijkheid is om een kleine aanpassing te maken in het biologische ritme. Dit doe je door de tijd van wakker worden en slapen steeds een stukje op te schuiven. Wanneer je elke dag een paar minuten eerder wakker wordt, zul je langzaam toewerken naar een nieuwe gewoonte en wordt de overgang van het vroege opstaan minder groot. Op deze manier kun je zorgen dat het ochtendritueel minder gehaast wordt en kun je een fijne routine inbouwen die je helpt om wakker te worden.
Een laatste redmiddel wanneer je echt niet de stap kunt zetten om onder je deken vandaan te kruipen, is het verplaatsen van de wekker. Wanneer je de wekker ergens anders in de kamer neerzet, zul je wel op moeten staan om hem uit te zetten. Dan is het natuurlijk wel de bedoeling dat je daarna niet terug je bed in kruipt.
Tijdelijk
Gelukkig zijn al deze tips tijdelijke maatregelen: na 21 december worden de dagen steeds weer iets langer en krijg je elke dag 3 minuten en 20 seconden extra daglicht. Hierdoor zal het opstaan je ook steeds weer makkelijker afgaan.
Lees ook: Onderzoek: mensen die vroeg opstaan zijn gelukkiger
Bron: MAX Vandaag, Ecktiv, Wetenschap in beeld, NEMO Kennislink, A.Vogel, Gelderse Vallei | Beeld: Pixabay, cuncon